Działalność Stowarzyszenia "Kresy we Francji"
2010 - 2015
Nawiązując do poprzedniego sprawozdania dotyczącego genezy Stowarzyszenia "Kresy we Francji", tym razem prezentujemy sposoby wyrażania naszych potrzeb gromadzenia się i upamiętniania historii Polski przedwojennej oraz uzewnętrzniania własnych przeżyć i aktualnych doświadczeń i dzielenia się nimi z tą częścią Polonii francuskiej, której bliska jest ta tematyka.
Stowarzyszenie "Kresy we Francji" od 2008 roku, kiedy to zostało oficjalnie zarejestrowane na Prefekturze w Paryżu, rozwijało stopniowo różnego rodzaju aktywności, również w oparciu o kontakty międzynarodowe, aby uatrakcyjnić jego działalność i poszerzyć grono członków, mających przeważnie korzenie kresowe, oraz pozyskać sympatyków. Obejmując prezesurę w 2009 roku, wprowadziłam comiesięczne, regularne zebrania, które pozwoliły na bliskie poznanie historii rodzinnej ich uczestników i zachęcenie do aktywnego brania udziału w innych proponowanych spotkaniach i wyjazdach, jak też organizacji konferencji i imprez o tematyce kresowej.
W ciągu ostatnich lat, nasze zebrania przybrały różne formy. Organizujemy zebrania zwykłe, tematyczne, świąteczne (noworoczne i wielkanocne), pokonferencyjne, plenerowe i walne. W trakcie tych parogodzinnych spotkań omawiamy tematy aktualne dotyczące obecnej sytuacji na Wschodzie, w oparciu o przyniesione wydawnictwa i artykuły, np: ostatnio artykuł z prasy francuskiej o przyjmowaniu uchodźców ukraińskich w Polsce. Oglądamy wspólnie rodzinne zdjęcia, mapy, przedmioty, pamiątki..., pozwala to na ożywioną dyskusję, którą kończymy wspólnym poczęstunkiem w rodzinnej atmosferze. Mieliśmy też okazję spotkać księdza-misjonarza pracującego na Ukrainie, który opowiedział nam o swojej pracy wsród swoich parafian w Żydaczowie.
Zebrania plenerowe i świąteczne mają charakter specjalny, w których uczestniczą zaproszeni księża, aby przeżywać z nami te uroczyste chwile. Wspólnie zasiadamy do kresowej biesiady, przygotowanej przez członków, degustując specjały kuchni litewskiej, ukraińskiej..., zabarwionej smakami francuskimi.
Należy podkreślić, że stali członkowie - kresowiacy, mimo zaawansowanego wieku, są filarem Stowarzyszenia, wykazując inwencję i zaangażowanie w organizację głównych akcji promieniujących na środowiska polonijne w Paryżu i na północy Francji. Członkowie naszego Stowarzyszenia to rodowici lwowiacy, wilnianie, wołyniacy, kołomyjanie i pochodzący z innych miejscowości kresowych rodacy, a także młodsze pokolenie pragnące kultywować kresowe, rodzinne tradycje.
Zamieszkują oni, nie tylko w regionie paryskim, ale również na północy i wschodzie Francji, a nawet w Polsce. Nowi członkowie przystępują do Stowarzyszenia, często, po spotkaniach konferencyjnych.
Szczególnym członkiem naszego Stowarzyszenia, jest jego Skarbnik - pani Evelyne Podrzycki - rodowita Francuzka, wdowa po jednym z członków założycieli, pragnąca kontynuować tradycje polskie zdobyte poprzez męża.
Stowarzyszenie nie dysponuje własnym lokalem, toteż miejsce zebrań ulegało zmianie zależnie od dyspozycji pomieszczeń polonijnych. Gościło nas Stowarzyszenie Kombatantów Polskich, Seminarium Polskie w Paryżu oraz Centrum Dialogu Księży Pallotynów, gdzie odbywały się zebrania oraz organizowane, przez nas, konferencje.
Aby Stowarzyszenie mogło funkcjonować, konieczne są fundusze na uzewnętrznianie jego aktywności: organizowanie zebrań, spotkań z gośćmi, organizację konferencji, imprez ogólnopolonijnych, wyjazdów i pielgrzymek. Fundusz ten oparty jest głównie na składkach członkowskich i dodatkowym wkładzie własnym Zarządu i członków aktywnych oraz doraźnym wsparciu wyjątkowych dobroczyńców przy okazji wydatków specjalnych np. utworzeniu strony internetowej Stowarzyszenia.
Mimo naszych skromnych możliwości, staramy się jak najlepiej przyjąć zaproszonych gości-prelegentów, którzy reprezentując wysoki poziom wiedzy historycznej i naukowej proponują tutejszej Polonii szeroką gamę faktów historycznych, literackich i poetyckich, przeżyć artystycznych prezentowanych w sposób audiowizualny i interaktywny.
Od 2009 roku organizujemy regularnie, co najmniej jedną konferencję rocznie.
Każde takie przedsięwzięcie wymaga skomplikowanej organizacji przy skromnych możliwościach naszego Stowarzyszenia: wyboru prelegenta, nawiązania kontaktu, wyboru tematyki, przygotowania ogłoszeń i zaproszeń, wynajmu aparatury, rezerwacji sali, przygotowania koktajlu. Oddzielną troską jest opieka nad naszymi gośćmi, zorganizowanie ich przyjazdu i pobytu.
Każda konferencja zamyka się spotkaniem pokonferencyjnym prelegentów z członkami Stowarzyszenia oraz ukazaniem się artykułu sprawozdawczego w polonijnej prasie paryskiej, a często w wydawnictwach innych Polonii na świecie.
Pierwszą konferencję w 2009 roku pt: "Wojna widziana oczami dziecka", zapewnił nam jeden z członków założycieli Stowarzyszenia, pan Krzysztof Umiastowski - wilnianin , opowiadając swoje wspomnienia z tułaczej wędrówki z Wilna do Warszawy.
W roku 2010 konferencję n/t " Kultura i dramat Polskich Kresów” wygłosił pan Stanisław Srokowski z Wrocławia pisarz, poeta, dramaturg, krytyk literacki, publicysta, urodzony k. Podhajec.
W roku 2011- zrealizowaliśmy konferencję historyczną z profesorem Jerzym Młynarczykiem - wilnianinem, osiadłym w Gdańsku, pt: ”Dorobek kresowej kultury, nauki i oświaty Pomorza Gdańskiego – bogactwem wspólnej Europy” .
Wilno-Gdańsk; Wilnianie przyjeżdżają do Gdańska po wojnie.- Nowi Gdańszczanie spłacają swój dług wobec Wilna.- Organizacja Uniwersytetu Polskiego w Wilnie.- Kontakty sportowe z Litwą. - Wybitni Wilnianie w powojennym Gdańsku.
W 2012 roku konferencję historyczną zapewnili nam Dr Lucyną Kulińską z Krakowa - historykiem oraz Stanisławem Srokowskim - pisarzem i publicystą.
„Martyrologia duchowieństwa polskiego na Kresach południowo-wschodnich w czasie II-giej wojny światowej. Sytuacja zabytkòw sakralnych i kościoła Katolickiego po 1990 roku na Ukrainie i Białorusi”.
W 2013 - Ks. Profesor Roman Dzwonkowski SAC emerytowany prof. na Wydziale Nauk Społecznych KU Lim. Jana Pawła II, przygotował wspaniałą konferencję historyczną : "Kresy Wschodnie I i II Rzeczypospolitej - historia i współczesność".
Przedstawił zarys historii Kresów, słowo o ich genezie, granicach politycznych, składzie etnicznym, o religii i wyznaniach, o ludności polskiej na Kresach, jej losach w ubiegłym wieku i o jej sytuacji w chwili obecnej.
W 2014 roku - zorganizowaliśmy kolejną konferencję historyczną "Na wesołej Lwowskiej Fali" oprawioną piosenkami i archiwalnymi filmami. Oprowadzającym nas po Lwowskiej Fali był Andrzej Roman Jasiewicz - reżyser, producent, scenarzysta, lwowianin.
Dzięki możliwości uczestniczenia w "Dialogu Dwóch Kultur", w roku ubiegłym, mogłam nawiązać nowe kontakty z obecnymi tam osobistościami i zaprosić do Paryża, aby mogły wzbogacić nas swoją wiedzą i doświadczeniem literacko-naukowym.
W roku bieżącym (2015 ) - gościliśmy Państwa Urszulę i Mariusza Olbromskich.
Bardzo ciekawą prezentację audiowizualną: "Pomników nekropolii polskich na Kresach" opracowała i przedstawiła pani Urszula Olbromska - kustosz w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej, badacz i inwentaryzator pomników na kresowych nekropoliach polskich.
Natomiast pan Mariusz Olbromski uraczył słuchaczy Wieczorem poezji kresowej "Śladami słów skrzydlatych ". - Wieczór obejmował ogólną prezentację dawnej prozy i poezji kresowej; przybliżył aktualną twórczość poety, opiewającą krajobrazy, tradycje i zwyczaje dawnych ziem IIgiej Rzeczypospolitej.
Na koniec autor deklamował swoje poezje i przedstawił audiowizualnie własną twórczość wzbogaconą krajobrazami kresowymi. Jak zwykle, odbyła się promocja autorska albumów i tomików poezji.
Wybór tematyki i prelegentów okazał się bardzo trafny, gdyż licznie przybyła publiczność polonijna żywo dyskutowała z naszymi gośćmi podając przykłady własnych doświadczeń rodzinnych, historycznych dotyczących omawianej tematyki. Słuchacze nabywali chętnie wydawnictwa z dedykacją autora.
We wrześniu tego roku Polonia paryska będzie miała okazję skorzystać z następnej naszej konferencji audiowizualnej.
"Ratowanie świątyń i innych zabytków polskich na Kresach", zaprezentuje profesor Janusz Smaza.
Pan Profesor jest członkiem ekspertów konserwacji dzieł sztuki i ochrony zabytków w komisjach międzynarodowych polsko-białoruskiej, polsko-litewskiej, polsko-ukraińskiej, działających w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest rzeczoznawcą w zakresie opieki nad zabytkami w dziedzinie: rzeźb, detal architektoniczny, restauracji i konserwacji rzeźby kamiennej i metalowej. Prof. Janusz Smaza jest autorem wielu wystaw i publikacji.
Trzecie spotkanie polonijne, które zaprojektowaliśmy na jesień, to Konferencja historyczno-współczesna: "WOŁYŃ NIEGDYŚ I DZIŚ - wędrówka w przestrzeni, literaturze i poezji".
Gośćmi - prelegentami będą Krzysztof Kołtun z Chełma - antykwariusz, literat i poeta oraz Karolina Kołtun - studentka Uniwersytetu Jagiellońskiego - poetka.
Prelekcja Krzysztofa Kołtuna obejmować będzie prezentację kultury literackiej i folkloru Wołynia XXgo i XXIgo wieku w oparciu o historię i twórczość własną oraz retrospektywę historyczną staropolskiej kultury ludowej i form religijnych;
prezentację dorobku literackiego i wydawniczego na przestrzeni 30tu lat pracy twórczej. Będzie również możliwość osobistego zapoznania się z książkami poetyckimi autora.
Natomiast Karolina Kołtun, w ramach promocji młodego talentu poetyckiego - zaprezentuje Iszy tomik poezji recytując swoje wiersze.
Poza konferencjami, Stowarzyszenie nasze organizuje wyjazdy i imprezy we współpracy z innymi wspólnotami polonijnymi.
Od wielu lat doskonale układa się współpraca z Polonią na północy Francji, która skupiona jest wokół polskiej Parafii Św. Stanisława w miejscowości Dourges.
Proboszcz tej Parafii Ks. Leszek Wojciechowski, jest naszym członkiem aktywnym. Wspólne wyjazdy i pielgrzymki narodowe realizujemy od 2011 roku: do Polski - na Pomorze i Kaszuby, na Litwę w 2012, następnie do Rzymu - Asyżu - Cascia i Monte Cassino, w 2013 - do Ziemi Świętej 2014, w roku bieżącym (2015) do Fatimy i St Jacques de Compostelle.
Po tych wyjazdach odbywają się spotkania integracyjne uczestników.
Wspólnie spędzamy Sylwestra, uczesticzymy w obchodach rocznicowych tamtejszych organizacji.
Największą imprezę na ponad 200 osób, udało nam się zrealizować w marcu 2013 we współpracy z tamtejszą społecznością polonijną i Oddziałem opolskim Wspólnoty Polskiej. Święto Kuchni kresowej - "Integracja przez kuchnię - Smaki wileńskie" obejmowało wiele elementów wiedzy o Polakach na Litwie, głównym jednak punktem tej imprezy był obfity obiad przygotowany przez panie, które przybyły z Wilna.
Oprócz pielgrzymek organizowanych w kooperacji z Polonią północy, członkowie Stowarzyszenia wyjeżdżają wspólnie na jednodniowe wycieczki po Francji
2010 i 2011 - Montrésor, Lisieux i wybrzeże Normandii, 2015 - ponownie Montrésor i Chartres.
W ramach inicjatyw własnych członkinie Zarządu wyjeżdżały do Kazachstanu i na Syberię w 2012, a Prezes podtrzymuje kontakty z Polonią Południowej Kalifornii. Przy okazji pobytów tam, od 2000 r., ostatnio, w 2010, 2012, 2015, udziela wywiadów i uczestniczy w audycjach radia polonijnego przekazując najnowsze informacje z zakresu działalności naszego Stowarzyszenia. Delegacje tamtejszej Polonii odwiedziły nas w Paryżu, uczestniczyli w konferencjach oraz spotkali się z nami na zebraniach.
Poza konferencjami, które organizujemy, członkowie Stowarzyszenia wiodą aktywne życie polonijne i uczestniczą w imprezach i konferencjach organizowanych przez inne organizacje polonijne lub francuskie związane z kulturą polską: np. w Centrum Dialogu w Paryżu wykłady profesorów Krzysztofa Dybciaka i Andrzeja Paluchowskiego, Księży Profesorów Romana Dzwonkowskiego, Ks. abp Henryka Hosera i Ks. bp Wiesława Lechowicza.
W maju 2013 roku, członkowie Stowarzyszenia byli zaproszeni do UNESCO w Paryżu na uroczysty wernisaż wystawy poświęconej Janowi Pawłowi II.
W październiku 2014 odbyła się ogólnopolonijna i francuska uroczystość odsłonięcia pomnika JP II przy Katedrze Notre Dame w Paryżu, w której wzięli udział wszyscy członkowie Stowarzyszenia.
Członkowie uczestniczą też w różnych uroczystościach patriotycznych : na cmentarzach polskich; w Paryżu pod Łukiem Tryumfalnym; na odsłonięciu tablicy pamiątkowej w Kościele Saint Germain-des-Prés (2011) poświęconej Janowi II Kazimierzowi, ufundowaną z okazji 350-tej rocznicy założenia Uniwersytetu we Lwowie. W kościele tym znajduje się piękny sarkofag Króla z jego sercem.
W 2013 r. w Bibliotece Polskiej - miało miejsce kolokwium "Deportacje polskich Obywateli na Syberię" , na którym wystąpiła członkini naszego Stowarzyszenia pani Sabina Chobian-Chéron i opowiedziała swoją zsyłkę do Kazachstanu po II-giej wojnie światowej; odbyła się promocja jej pamiętników "Wędrowne maki" wydanej we Francji w jęz. polskim i francuskim.
W 2015 r .byliśmy obecni na uroczystościach Dni Polonii w Motmorency - na tamtejszym cmentarzu umieszczono nową tablicę 260 grobów polskich, wykład - koncert był poświęcony Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu.
Z imprez zorganizowanych przez instytucje nie polonijne, ale tematycznie związanych z historią Polski, w których braliśmy udział, można wymienić : wystawę "Historia Emigracji Polskiej we Francji" ( 2012) - Cité de l'immigration, czy uroczystość i odczyt w Instytucie Kultury Ukrainy w Paryżu (2015) z okazji przekazania jego bibliotece bibliografii prac Zbigniewa Brzezińskiego.
Nasi członkowie należą też do innych stowarzyszeń polonijnych: Towarzystwo Opieki nad Grobami Polskimi we Francji, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Stowarzyszenie Armii Krajowej, Stow. Inżynierów Polskich, Stow. oświatowo-kulturalne "Nazareth-Famille", Stowarzyszenie Lekarzy Polskich we Francji...
Stowarzyszenie "Kresy we Francji", jako Stowarzyszenie polonijne, zaprasza na swoje akcje kulturalne przedstawicieli Konsulatu RP w Paryżu oraz delegacje innych organizacji paryskich: Stow. Polskich Kombatantów, Seminarium Polskiego, Centrum Dialogu księży Pallotynów.
Wspólpracuje również z wieloma osobistościami, świeckimi i przedstawicielami duchowieństwa, nie tylko ze środowisk kresowych, które udzielają nam wsparcia materialnego i moralnego.
Na szczególną uwagę zasługuje nasz kontakt z panem Andrzejem Paluchowskim, który zainteresował się działalnością naszego Stowarzyszenia; został zaproszony na nasze zebranie w roku ubiegłym, uczestniczył w naszej pielgrzymce do Fatimy w tym roku, wziął udział w zebraniu plenerowym w czerwcu (2015) i przystąpił do naszego Stowarzyszenia.
Członkowie wyjeżdżają też indywidualnie na Litwę, Białoruś i Ukrainę.
W Paryżu zaś, mieliśmy okazję spotkać studentów ukraińskich studiujących w Polsce oraz potomków Unitów spod Lwowa, którzy wyjechali przed wojną do pracy we Francji.
Naszym pragnieniem jest zorganizowanie wspólnej podróży na Ukrainę, liczymy więc, że umacniając kontakty z tutejszym środowiskiem i organizatorami Dialogu, uda nam sie zrealizować ten wyjazd.
Mamy nadzieję, że to ponowne spotkanie w Krzemieńcu zaowocuje nowymi pomysłami wspólnych przedsięwzięć.
Uprzejmie zwracamy uwagę, że Stowarzyszenie nasze posiada Stronę Internetową obrazującą naszą działalność - jest ona sukcesywnie uzupełniana, dzięki wytrwałej pracy Zarządu i okazyjnych ofiar osób wspierających to przedsięwzięcie.
Adres strony internetowej: www.kresyenfrance.wix.com/kresy.
Krzemieniec, 6.09.2015
Mieczysława Chudzikiewicz-Szulc M. Krystyna Orłowicz
Sekretarz Generalna Prezes
