Stowarzyszenie "Kresy en France" - koncepcja i założenie

 

 

 

Jak w innych krajach, tak i we Francji diaspora polska jest duża, w szczególności w regionie paryskim, w którym i ja żyję już 40 lat. Tam założyłam rodzinę, urodziły się moje dwie córki, które wychowałam w dwukulturowości i również w oparciu o wiedzę historyczną, rodzinną, polską.

Przez 24 lata prowadziłam prywatną Wyższą Szkołę Językową akredytowaną przy Akademii Paryskiej. Środki wypracowywane w Szkole, w dużej części, przekazywane były na ośrodki oświatowe na Wschodzie w celu pomocy kształcenia dzieci i młodzieży w szkołach polonijnych i ośrodkach kultury polskiej. -  Wielokrotnie byłam na dawnych, kresowych terenach polskich na Białorusi, Litwie, (nawet półtora miesiąca temu), dwukrotnie na Ukrainie.

 

Ponieważ głęboko zachowałam swoją polskość, jak tylko to było możliwe, udzielałam się w kręgach stowarzyszeń polonijnych, stwarzając, jak wspomniałam, strukturę edukacyjną dla osób napływających do Francji, szczególnie młodych w latach 90-tych, a szkoła, którą założyłam, była skierowana na kształcenie językowe przybyszy z Europy centralnej i wschodniej. Uczęszczało do niej wielu chętnych z Ukrainy również. Wspierani byli pomocą społeczną i administracyjną, szczególnie w okresie początkowym pobytu, kiedy nie mieli środków na opłacenie kształcenia.

 

Ponieważ Stowarzyszenie mianowało się kulturalno-oświatowe, w ramach przekazywania naszej kultury, urządzaliśmy spotkania, konferencje oraz wystawy pokazujące wielkość  i dorobek pisarzy, malarzy, architektów, budowniczych, działaczy społecznych i innych, zasłużonych dla kultury polskiej pozostawionej na Kresach Wschodnich.

 

Wiedza o bogatej historii Polski, Jej znaczenia kulturowego, rozciągłości geograficznej i dokonań na przestrzeni dziejów Europy jest obowiązkiem każdego Polaka w kraju i na emigracji. Tak też Stowarzyszenie macierzyste, kulturalno-oświatowe „Nazareth Famille”, założone w Paryżu, postawiło sobie za jedno z zadań przypominanie i utrzymanie więzi z tą częścią Narodu Polskiego i ziem polskich, które pozostały poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Od początku więc swojej działalności, Stowarzyszenie „Nazareth Famille” pragnie podtrzymywać więzi szczególnie z Rodakami na Białorusi, Litwie, Ukrainie, Czechach. Liczne spotkania międzynarodowe kuturalne, oświatowe, wymiana doswiadczeń, uczestnictwo w wycieczkach i pielgrzymkach narodowych, niesienie pomocy materialnej są owocne dla obu stron.

Współpraca trwa nadal i rozwinęła się w kierunku promocji kultury, architektury i literatury kresowej.

Przeniesienie tej wiedzy na grunt paryski nie jest łatwe, lecz forma prezentacji w postaci wystaw fotograficznych, prelekcji, konferencji, tamtejszego folkloru i promocji książek mówiących o wartościach tej kultury, pozostałej za wschodnią i południową granicą, szczególnie z okresu II-giej Rzeczypospolitej, zgromadziło grono zainteresowanych, którym bliskie sercu są utracone wartości, często miejsca urodzenia, dzieciństwa, dziedzictwa rodzinnego i dorobku naukowego.

 

Nieformalne spotkania, na których przekazywaliśmy sobie własne przeżycia, pamiątki, literaturę kresową, relacje z podróży, stworzyły specyficzny klimat do powstania samodzielnej organizacji.

 

W wyniku tych licznych spotkań zebrała się więc grupa osób szczególnie związanych z tą kulturą poprzez związki rodzinne, kulturowe i sentymentalne, które, żyjąc we Francji zachowały głęboką więź ze swoją przeszłością i przeszłością swoich przodków zapragnęł zgromadzić się w oddzielnym stowarzyszeniu.

 

W maju 2007, powołano Stowarzyszenie Kresowian we Francji i wybrano Zarząd.

Stowarzyszenie „KRESY”, pod nazwą Association des Polonais des Confins en France „KRESY” zarejestrowane zostało oficjalnie w Prefekturze Policji w Paryżu w październiku 2008.

Ma ono na celu:

• podtrzymywanie i promocję dziedzictwa kulturowego i historycznego Kresów polskich,

• rozwijanie kontaktów z Polakami i organizacjami polonijnymi kulturalnymi i charytatywnymi, działającymi na dawnych ziemiach Królestwa Polskiego,

• organizację wystaw, kolokwiów, seminariów i spotkań dotyczących historii i kultury Kresów,

• współpracę i wymianę międzynarodową w ramach rozwoju kultury kresowej,

• organizację wycieczek, wizyt historycznych i kulturalnych na tych ziemiach,

• organizację kolonii, pobytów towarzyskich, pielgrzymek narodowych i wieczornic dotyczących kultury kresowej,

• tworzenie, odnawianie i wyposażanie ośrodków kulturalnych i historycznych związanych z kulturą Kresów polskich,

• publikacje i udostępnianie wszelkich dokumentów, książek, czasopism, płyt CD i DVD związanych z kulturą Kresów polskich.

 

Mam więc zaszczyt przekazać tę informację o utworzeniu Stowarzyszenia „KRESY” w Paryżu, licząc na wsparcie chęcią współpracy, przynależenia do Stowarzyszenia i wzbogacania jego działalności własnym wkładem w każdej postaci.

 

Aby przybliżyć Państwu zakres działalności naszego Stowarzyszenia, w szczególności w ostatnich 6-ciu latach, kiedy pozostaję jego prezesem, pragnę wymienić coroczne konferencje, na które zapraszani są wybitni prelegenci uniwersyteccy, historycy, pisarze z Polski prezentujący wspaniałą wiedzę historyczą w sposób interaktywny, pobudzając do żywej dyskusji, prezentacji własnych poglądów i spostrzeżeń, a także własnej historii rodzinnej i doświadczeń życiowych.

Bo przecież, aby dotrzeć do Francji z Kresów to jest to długa droga, pełna zawiłości i niespodzianek, ale też i wielkich wartości zachowanych po kres swego życia wyniesionych z rodzinnych, kresowych domów.

I tak, udało nam się, w oparciu o dorobek Stowarzyszenia kulturalno-oświatowego "Nazareth Famille", zaprezentować w Paryżu 4 wystawy fotograficzne, przygotowane przez pana Stanisława Wierzgonia z opolskiego oddziału Wspólnoty Polskiej dotyczące: architektury Wilna, Kresów ziemi wielu wyznań, Pamiątek kultury polskiej na Kresach, Śladów Jana III Sobieskiego na Kresach.

 

Dwukrotnie prezentowaliśmy wiedzę historyczną tej części Polski we francuskim, prestiżowym Miedzynarodowym Liceum Montaigne w Paryżu na lekcjach historii dla młodzieży polonijnej sekcji polskiej.

Wszystkie wystawy poprzedzone były solidnymi wykładami związanymi tematycznie z częścią wizualną, dodatkowo oprawione  inscenizacją teatralną lub poetycką. Prelegentami naszymi byli zawsze goście zaproszeni z Litwy, Białorusi, Ukrainy lub profesorowie z Polski, którzy uzupełniali  naszą wiedzę historyczną. Zaprosiliśmy również polskich poetów z Wilna oraz reprezentację organizacji polskiej z Kamieńca Podolskiego i ze Lwowa. Z Grodna zaś - Zarząd Polskiej Macierzy Szkolnej z 50-ma nauczycielami polskimi, których, przy współpracy z warszawskim oddziałem Wspólnoty Polskiej, we Francji gościliśmy ponad tydzień.

Utrzymując kontakty z Polską Macierzą Szkolną na Zaolziu, na Kresach Południowych, przyjęliśmy liczną grupę nauczycieli języka polskiego, historii i geografii Polski w celu zaznajomienia ich z nauczaniem tych przedmiotów we Francji oraz odkrycia kultury i architektury tego kraju.

 

Podstawą istnienia naszego Stowarzyszenia "Kresy" we Francji są obowiązkowe, comiesięczne zebrania, poprzedzane pisemną informacją programową każdego spotkania, przekazywaną wszystkim członkom. W ten sposób wszyscy mogą zapoznać się z tematyką i aktualnościami oraz przygotować własne wypowiedzi, ustosunkować się do propozycji dalszej działalności, przygotować własne tematy do dyskusji.

 

Dwa razy w roku, z okazji Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych, spotykamy się światecznie przy suto zastawionym stole degustując potrawy kresowe czasem pomieszane z francuskim akcentem kulinarnym. Na tych uroczystych zgromadzeniach gościmy zawsze naszych księży - opiekunów duchowych oraz gości z innych stowarzyszeń.

Inną formą naszej działalności jest uczestnictwo w różnych świętach narodowych, uroczystych Mszach Świętych, branie udziału w różnego rodzaju wydarzeniach kulturalnych ogólnopolonijnych organizowanych przez inne organizacje w Paryżu jak również na północy Francji gdzie, od wielu lat, współpracujemy z tamtejszą społecznością polonijną zgromadzoną wokół polskiej parafii Św. Stanisława w Dourges. Braliśmy wielokrotnie udział w różnych uroczystościach związanych z promocją kultury polskiej na tamtym terenie i wspólnie urzeczywistniliśmy kilka imprez promujących wiedzę historyczną o Kresach.

 

W ubiegłym roku, z inicjatywy naszego Stowarzyszenia, zrealizowaliśmy program "Integracja przez  kuchnię - Smaki wileńskie" dla Polonii  IV-go i V-go pokolenia w północnej Francji. Przygotowany został uroczysty  obiad  kresowy przez panie z rejonu wileńskiego. Impreza odbyla sie w okresie przedwielkanocnym. Oprócz wspaniałego obiadu, w krórym wzięło udział ponad 200 osób, sprzedawane były wileńskie palmy wielkanocne oraz inne rękodzieła regionalne.

 

Współpraca z tamtejszą społecznością polonijną owocuje również w inny sposób.

Udało nam sie zorganizować wspólne wyjazdy wycieczkowo-pielgrzymkowe.

I tak w 2012 roku zorganizowaliśmy wyjazd na Litwę.

W okresie wakacyjnym trzy członkinie Stowarzyszenia, odbyły niezwykłą podróż na Syberię koleją transsyberyjską przywożąc bardzo ciekawe wrażenia, którymi dzieliły się w czasie zebrań.

 W 2013 pojechaliśmy do Rzymu- Asyżu - Cascia i Monte Cassino, a w roku bieżącym do Ziemi Świętej oraz ponownie na Litwę.

Wcześniej organizowaliśmy wycieczki we Francji i Belgii, gdzie odnajdywaliśmy polskie pomniki historyczne.

Wszystkie te wspólne spotkania, wyjazdy i uczestnictwo w imprezach, zacieśniają więzi między członkami Stowarzyszenia, pozwalają promieniować naszymi akcjami kulturalnymi w innych organizacjach budząc zainteresowanie głębszą historią naszego kraju na przestrzeni dziejów.

Ponieważ nie posiadamy własnego lokalu, korzystamy z gościnności pomieszczeń Stowarzyszenia Polskich Kombatantów we Francji, gdzie odbywają się nasze wszystkie spotkania stowarzyszeniowe. Wykłady, konferencje oraz prelekcje dla szerokiej publiczności polonijnej odbywają się w prestiżowym Centrum Dialogu księży Pallotynów działającym w Paryżu od ponad 40-tu lat.

 

Utrzymujemy również żywy kontakt z Polonią Południowej Kalifornii, jak również, przez wiele lat, aż do jej rozwiązania, z organizacją Pomoc Polakom na Wschodzie. Osobiście brałam pięciokrotnie udział w zebraniach i spotkaniach z tamtejszymi organizacjami oświatowo-kulturalnymi oraz żyjącymi jeszcze Sybirakami, kórzy są żywymi pomnikami naszej historii.

Wszelką nabytą wiedzę i ciekawe zapiski historyczne zdobyte w tych okolicznościach, przekazuję na naszych spotkaniach lub wykorzystuję w dyskusjach na konferencjach historycznych np. w Bibliotece Polskiej w Paryżu.

 

Utrzymujemy kontakt z polonijnym wydawnictwem w Los Angeles, News of Polonia, gdzie drukowane są nasze artykuły pokonferencyjne lub powyjazdowe; ukazują się one zawsze w Głosie Katolickim - tygodniku Polskiej Misji Katolickiej we Francji, również w Kurierze Wileńskim.

W tym roku została utworzona nasza strona internetowa, (www.kresyenfrance.wix.com/kresy) która jest w trakcie uzupełniana.

 

Chciałam jeszcze raz podziękować za możliwość uczestniczenia w tym wspaniałym spotkaniu, z którego materiały z wykładów oraz zdobytą literaturę przekażę naszym członkom.

 

Wierzę, że kontakty naukowe i osobiste zaowocują dalszym rozwojem działalności naszego Stowarzyszenia, a zdobyta tu wiedza historyczna, dokumentacja literacka i fotograficzna wzbogaci nasze następne spotkania i pobudzi do dalszych inicjatyw.

 

                                                                                  

                                                                                                                                        Krystyna Orłowicz

                                                Prezes Stowarzyszenia "Kresy" we Francji